در زبان انگلیسی با rockwool, fiberglass, glass wool و این نام ها شناخته می شود. همچنین از الیاف معدنی می باشد که در واقع نوعی عایق حرارتی صوتی است که متشکل از مواد بازیافتی ، شیشه مذاب و همچنین مقداری شن و رزین معمولی است.
الیاف پشم شیشه بسیار ریز و سوزنی شکل هستند. یک رول آن معادل حداقل ۱۰ بطری لیوان بازیافتی است. پشم شیشه به صورت رشته های پشم شیشه ای تولید می شود و از الیاف طولی استوانه ای نسبتاً کوتاه تشکیل شده است.
اصطلاح پشم نیز با الیاف بازیافتی یا ضعیف شده مترادف است.
استفاده از پشم شیشه در جهان بیش از ۷۰ سال سابقه دارد و در ایران حدود ۴۰ سال است که صنعتگران بخش خصوصی و دولتی این الیاف را تولید می کنند. با این حال ، به معنای گسترده تر ، می توان گفت که استفاده عمومی و تولید الیاف معدنی به سال ۱۸۰۰ میلادی در بخش بین المللی بازمی گردد.
انواع پوشش های فایبرگلاس
۱. پارچه ای شیشه ای
۲. بافت سیاه شیشه ای
۳. فویل آلومینیومی
موارد استفاده از پشم شیشه
۱. ساخت مخازن
۲. عایق حرارتی
۳. عایق صدا
۴. ساندویچ پانل ها
۵. دیوار پرده
۶. عایق دیوار حفره
۷. کاشی های سقف
۸. مجرای لوله کشی
۹. مجاری هوا که قبلا عایق بندی شده اند
۱۰. کاربردهای مختلف صنعتی و ساختمانی و …
محدوده دمای مناسب برای پشم شیشه
محدوده دمای متعادل برای فایبرگلاس در کاربرد های مختلف از منفی صد و نود و پنج درجه سانتیگراد تا صد و بیست درجه سانتیگراد است.
اما در کاربردهای خاص این محدوده دما به ۴۵۰ درجه سانتیگراد نیز می رسد.
مقاومت در برابر دما توسط پشم شیشه
پشم شیشه مانند سایر عایق ها تا دمای معینی را که آستانه دمای پشم شیشه ۵۵۰ درجه سانتیگراد است ، تحمل می کند اما با این تفاوت که پشم شیشه نقشی در توسعه آتش و گازهای گلخانه ای ندارد و بخارات سمی از آتش خود تولید نمی کند.
شاخص های فنی پشم شیشه
مهمترین عوامل در انتخاب پشم شیشه خوب عبارتند از:
۱.نوع لفاف یا پوشش (Facing)
۲.ضخامت (Thickness)
۳.دانسیته (Density)
لازم به ذکر است که نوع لفاف از خود پشم شیشه از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا تا زمانی که عایق پشم شیشه رطوبت موجود در فضا را جذب نکند، تعیین نوع لفاف می تواند عملکرد عایق آن را به بهترین وجه جذب کند.
تراکم
چگالی این عایق بین ۲۴ تا ۹۶ کیلوگرم بر متر مکعب است و مقاومت فشاری کمی دارد و باید توجه داشت که یکی از مزایای آن، تنوع در چگالی آن است.
تجهیزات ایمنی
طبق مطالعات بیشمار ، دانشمندان نتیجه گرفتند که این الیاف سرطان زا است و باعث بیماری های ریه و پوست می شود.
این سرطان زایی پشم شیشه حتی تأثیر بسزایی روی حیوانات و هر بافتی دارد و باعث تومور می شود. بنابراین ، هنگام کار نباید مستقیماً با پشم شیشه در تماس باشید و کارگران باید هنگام کار از عینک و دستکش ، روکش های یکبار مصرف و لباس های آستین بلند استفاده کنند.
اصول عملکردی
گازها در مقایسه با مایعات و جامدات از خاصیت هدایت حرارتی ضعیفی برخوردار می باشند؛ و به این ترتیب در صورت گرفتار شدن در مواد، عایق مناسبی را ایجاد می کنند، به طوری که گرمای موجود در داخل مواد ، برای خارج شدن از سطح مجبور به عبور از گاز می شود و به بن بست می خورد.
به منظور افزایش بیشتر اثر بخشی گازها ( مانند هوا ) ممکن است آن را در سلول های کوچک ( مانند بافت های ریز شیشه) مختل کنند، که با انتقال همرنگ طبیعی قادر به انتقال حرارت نباشند.
کاربرد ها
پشم شیشه یک ماده عایق حرارتی است؛ که از الیاف شیشه ای درهم تنیده و انعطاف پذیر تشکیل شده است، و باعث می شود هوا آن را “بسته بندی” کند و در نتیجه چگالی کمی ایجاد می شود که از طریق فشرده سازی و محتوای چسب قابل تغییر است (همانطور که اشاره شد این سلول های هوای موجود در بافت شیشه عایق واقعی هستند.)
از آن می توان در داخل اتاق زیر شیروانی استفاده نمود، و یا همراه با یک باند فعال ، در قسمت زیرین سازه ها ، ورق ها و پانل ها پاشیده شود.
همچنین می توان برای عایق کاری سطوح صاف مانند عایق کاری دیوارها، کاشی های سقفی و عایق کاری لوله کشی و عایق صوتی از آن استفاده نمود.
نتیجه گیری :
پشم شیشه یک ماده عایق می باشد، که با استفاده از الیاف شیشه ساخته شده است، که با استفاده از یک چسب به یک بافت مشابه پشم چسبانده شده است.
فرآیند ساخت آن به این شکل است که ؛ جیب های کوچک هوا را بین شیشه به دام می اندازند و این جیب های کوچک هوا منجر به خاصیت عایق کاری بالایی می شود. این محصول به صورت رول و یا اسلب ساخته می شود و دارای خواص حرارتی و مکانیکی مختلفی است.